Coraz częściej zdarza się, że obywatel Polski zawiera związek małżeński z osobą innej narodowości poza granicami naszego kraju. W momencie kiedy małżonkowie chcą się rozwieść, powstaje pytanie według jakiego prawa i w jakim Państwie mają to uczynić.
W sytuacji gdy małżonkowie mają miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej (poza Danią), czyli np.: w Polsce i w Niemczech, to w tym zakresie znajdą zastosowanie przepisy rozporządzenia Rady (WE) Nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej. Przepisy rozporządzenia są stosowane bezpośrednio, co oznacza, że każdy może powołać się na nie przed sądem. Zanim powyższe rozporządzenie weszło w życie w każdym z państw członkowskich UE, rozwiązanie związku małżeńskiego obywateli dwóch odmiennych narodowości było dość trudne.
Na jego mocy sądem właściwym do rozpatrywania spraw dotyczących rozwodów jest sąd państwa członkowskiego, na którego terytorium:
1) oboje małżonkowie mają zwykły pobyt, lub
– małżonkowie mieli ostatnio oboje zwykły pobyt, o ile jedno z nich ma tam nadal zwykły pobyt, lub
– strona przeciwna ma zwykły pobyt, lub
– w przypadku wspólnego pozwu jedno z małżonków ma zwykły pobyt, lub powód ma zwykły pobyt, jeżeli przebywał tam od przynajmniej roku bezpośrednio przed wniesieniem pozwu lub
– powód ma zwykły pobyt, jeżeli przebywał tam przynajmniej od sześciu miesięcy bezpośrednio przed wniesieniem pozwu i jest obywatelem tego państwa członkowskiego lub, w przypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, ma tam swój „domicile”;
2) którego obywatelstwo posiadają oboje małżonkowie lub, w przypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, w którym mają swój wspólny „domicile”.
Pojęcie „domicile” na potrzeby rozporządzenia określa się według prawa brytyjskiego i irlandzkiego. Miejsce zwykłego pobytu zaś to miejsce, z którym dana osoba ma pewien związek mający cechy trwałości. Rozumiemy to jako miejsce, w którym dana osoba zwyczajowo przebywa ze względu na więzi osobiste i zawodowe, a które wskazują na istnienie ścisłych związków między tą osobą a miejscem.
Uznanie z mocy prawa wyroku sądu obcego o rozwodzie oraz wpisanie do aktu małżeństwa wzmianki o rozwodzie dokonuje się na wniosek osoby zainteresowanej w urzędzie stanu cywilnego.
W ramach stosunków między Polską a państwami spoza Unii Europejskiej zastosowanie mają przepisy o jurysdykcji krajowej zawarte w Kodeksie postępowania cywilnego, a dokładnie w art. 1103 i 1103 [1] kpc . Zgodnie z tymi przepisami Polak, który jest w związku małżeńskim np. z Amerykanką, może rozwieść się w Polsce jeśli:
1) oboje małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania lub ostatnie miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli jedno z nich nadal ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, lub
2) małżonek będący powodem ma co najmniej od roku bezpośrednio przed wszczęciem postępowania miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, lub
3) małżonek będący powodem jest obywatelem polskim i ma co najmniej od sześciu miesięcy bezpośrednio przed wszczęciem postępowania miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej,
Oznacza to, że sąd polski będzie miał jurysdykcję w sprawie, jeżeli wystąpi jeden z łączników wynikających z art. 1103 albo art. 1103 [1] kpc.
W sytuacji gdy żadne z powyższych rozwiązań prawnych w danej sytuacji nie znajdą zastosowania, wówczas rozwód będzie trzeba przeprowadzić zagranicą, co z pewnością nie będzie najłatwiejsze.
Jeżeli potrzebujecie Państwo pomocy przy rozwodzie z cudzoziemcą zapraszamy do naszej Kancelarii Adwokackiej we Wrocławiu – tel. 504 052 358
